Ερευνητική: Από
τις Ιπποδάμειες μέχρι τις σύγχρονες
πόλεις. Ερμηνεία του ορθογωνικού
καννάβου ως εργαλείο πολεοδομικού
σχεδιασμού στην Ευρώπη
Φοιτήτρια: Βλασσάκη Δήμητρα
Επιβλέπουσα: Διμελλή Δέσποινα
Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης,
2022
Η
παρούσα ερευνητική εργασία μελετά το
ρόλο που κατείχε ο ορθογωνικός κάνναβος
ως εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού
σε ορισμένα παραδείγματα εξαρχής
σχεδιασμένων πόλεων της Ευρώπης. Αρχικά,
γίνεται διερεύνηση των αιτίων εμφάνισης
του ορθογωνικού καννάβου και τον τρόπο
που αυτός παρουσιάζεται ως μέσο ανάπτυξης
της πόλης από τις απαρχές του αστικού
φαινομένου. Έπειτα, παρουσιάζονται
πέντε ευρωπαϊκές πόλεις, εξαρχής
σχεδιασμένες σε ορθογωνικό κάνναβο, οι
οποίες αντιστοιχούν σε πέντε διαφορετικές
χρονικές περιόδους, αρχίζοντας από την
Κλασική Εποχή και καταλήγοντας στον
20ό
αιώνα. Πραγματοποιείται μια ιστορική
αναδρομή όσον αφορά στη γένεση της κάθε
πόλης, και εξετάζονται τα χωρικά
χαρακτηριστικά της καθεμίας σε σχέση
με το ορθοκανονικό σύστημα ανάπτυξής
της. Τέλος, ερευνάται η αλληλεπίδραση
του συστήματος αυτού με τα δίκτυα, τις
δημόσιες λειτουργίες και την κοινωνία
της πόλης.
Μέσω
της έρευνας αυτής, δημιουργούνται και
επιχειρούνται να απαντηθούν ορισμένα
ερωτήματα. Πρώτα απ’ όλα, διερευνώνται
οι κύριες αιτίες χωροθέτησης της κάθε
πόλης, καθώς και τα κριτήρια επιλογής
του ορθογωνικού καννάβου ως εργαλείο
σχεδιασμού σε κάθε ιστορική περίοδο,
αλλά και ο σκοπός που εξυπηρέτησε σε
κάθε περίπτωση. Έπειτα, ερευνάται το
κατά πόσο ο ορθογωνικός κάνναβος
παρέμεινε αμετάβλητος σε κάθε αστική
δομή, ή αν επιδέχθηκε μεταβολές στο
πέρασμα των αιώνων.
Μελετάται ο ρόλος του στην οργάνωση του
οδικού δικτύου των πόλεων, καθώς και η
σχέση του με τη γεωμορφολογία της κάθε
περιοχής. Εν κατακλείδι, εξετάζεται το
κατά πόσο ο ορθογωνικός κάνναβος αποτελεί
ένα διαχρονικό, ευέλικτο και ευκόλως
διαχειρίσιμο εργαλείο πολεοδομικού
σχεδιασμού.
Abstract
The
present study investigates the role of the orthogonal grid as an
urban planning tool in certain European cities, designed this way
from their origin. First of all, the causes of the appearance of the
orthogonal grid are studied, and the way itself is presented as a
means of development of the city from the beginning of the appearance
of the urban phenomenon. Then, five European cities are presented,
originally designed in an orthogonal grid, corresponding to five
different historical periods, starting from the Classical Era and
ending with the 20th
century. A chronology is made, regarding the genesis of each city,
and the spatial characteristics of each city in relation to its grid
system of development are examined, as well as the interaction of
this system with the networks, the public buildings and the society
of the city.
Through
this research, certain questions are created and attempted to be
answered. First of all, the main reasons for the foundation of each
city are scrutinized, as well as the criteria for the selection of
the orthogonal grid as an urban planning tool in each historical
period and the purpose it served in each case study. Furthermore,
it is investigated whether the orthogonal grid has remained unaltered
in each urban structure, or whether it has undergone changes over the
centuries. Its role in the planning of the road network is studied,
as well as its dependence of the geomorphology of each region. In
conclusion, it is examined whether the orthogonal grid is an
intertemporal, flexible and easy manageable urban planning tool.
