Ερευνητική: ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΤΡ3ΙΣ ΤΟΙΧΟΥΣ [η κατοικία μέσα από τα σκηνικά των ελληνικών σειρών]
Φοιτητής: Εμμανουήλ Αμαριωτάκης
Επιβλέπων: Πάνος Δραγώνας
Σχολή: Πάτρα, Ιούνιος 2021
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αντικείμενο έρευνας της εργασίας είναι η αναπαράσταση της κατοικίας στα ελληνικά σήριαλ της ιδιωτικής τηλεόρασης. Η περίοδος που εξετάζουμε είναι η πρώτη 30ετία της ελληνικής ιδιωτικής τηλεόρασης από το 1989 μέχρι και το 2019. Το πεδίο μελέτης της εργασίας είναι σκηνικοί χώροι τηλεοπτικών σήριαλ που αναπαριστούν την κατοικία.
Κύριος σκοπός της έρευνας, είναι ο προσδιορισμός όλων αυτών των στοιχείων που επηρεάζουν τη δημιουργία του σκηνικού οικιακού χώρου στα σήριαλ και τη σχέση τους με τη πραγματικότητα. Η κατοικία διερευνάται με γνώμονα τον τρόπο ζωής κάθε περιόδου, τα πρότυπα και τις σχέσεις των κατοίκων και την ταύτιση των ηρώων με τους χώρους που παρουσιάζονται ως προσωπικοί τους (προσωπικά υπνοδωμάτια, χώροι που οικειοποιούνται κα.) Προκειμένου να αποκρυπτογραφηθούν πτυχές της παραγωγικής και δημιουργικής διαδικασίας του σκηνικού οικιακού χώρου, χρησιμοποιείται η έννοια της Mise-en-scène στον τηλεοπτικό χώρο.
Οι κατοικίες που μελετώνται αφορούν είτε πρωτότυπα έργα είτε απόδοση από ξένα. Η τελευταία υποκατηγορία θα μας βοηθήσει στη σύγκριση των οικιακών σκηνικών της πρωτότυπης απόδοσης με την ελληνική. Σκοπός της σύγκρισης αυτής, είναι να διεξαχθούν συμπεράσματα για το πώς τα ξένα δεδομένα, κοινωνικά και αισθητικά μεταφράζονται στην αφήγηση της ελληνικής τηλεόρασης.
Τι ενδιαφέρον προκύπτει από τη μελέτη της κατοικίας στα ελληνικά σήριαλ της ιδιωτικής τηλεόρασης; Τι στόχο έχει η μελέτη της κατοικίας και της κατοίκησης στα ελληνικά σήριαλ;
Η τηλεόραση ως λαϊκό μέσο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, λειτουργεί ως βασικός παράγοντας διάδοσης κοινωνικών προτύπων. Κατ’ επέκταση τα έργα που δημιουργούνται για την τηλεόραση χαρακτηρίζονται από γενικεύσεις και στερεότυπα που σηματοδοτούν την κάθε εποχή. Τα τηλεοπτικά σίριαλ αποτελούν καθρέφτη όλων των κλισέ και συχνά λειτουργούν ως μηχανή αναπαραγωγής τους. Αυτό συμβαίνει καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις η τηλεόραση ως μέσο έχει σκοπό να ψυχαγωγήσει και όχι να δημιουργήσει προβληματισμούς ή να ασκήσει κριτική στις κοινωνικές παθογένειες. Στόχος λοιπόν της εργασίας είναι η μελέτη των κοινωνικών προτύπων που αντανακλώνται μέσα από τη παραγωγή και αναπαράσταση του χώρου.
Η μέθοδος διερεύνησης περιλαμβάνει τη λεπτομερή μελέτη του σκηνικού χώρου ελληνικών σειρών που άφησαν το στίγμα τους στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης και μυθοπλασίας είτε χάριν τηλεθέασης/ αναγνωρισιμότητας είτε χάριν ιστορικής σημασίας στην διαμόρφωση του ελληνικού τηλεοπτικού πεδίου στον τομέα της μυθοπλασίας.
Κριτήρια για την επιλογή τους για ανάλυση είναι:
- Το μεγαλύτερο μέρος τους να διαδραματίζεται σε σκηνικούς χώρους κατοικίας
- Η υπόθεσή τους να σχετίζεται σε κάποιο διακριτό βαθμό με τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής της εποχής στην οποία διαδραματίζονται.
Η ανάλυση βασίστηκε σε σχεδιαστική ανάλυση με αρχιτεκτονικά σχέδια τα οποία δημιουργήθηκαν μετά από παρακολούθηση των σειρών και λεπτομερή καταγραφή όλων των στοιχείων (οργάνωση- διακόσμηση- σχέση με το χώρο- χρήση του χώρου). Οι πηγές από τις οποίες αντλήθηκαν οι πληροφορίες για αυτή την εργασία ήταν βιβλία, άρθρα, οπτικοακουστικό υλικό που υπάρχει στο διαδίκτυο και προσωπικές σημειώσεις-παρατηρήσεις από την παρακολούθηση των έργων.
Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας, θα γίνει ιστορική αναδρομή της πορείας της τηλεόρασης τονίζοντας σημαντικές στιγμές από το 1965 μέχρι και τη δεκαετία του 2010.
Στη συνέχεια θα μελετηθεί η επιρροή της τηλεόρασης στην ελληνική κοινωνία. Αρχικά θα δοθεί βάση στο κοινό που την παρακολουθεί και στη συνέχεια θα μελετηθεί η δύναμη που ασκεί η τηλεοπτική μυθοπλασία στο κοινό της. Στο επόμενο κεφάλαιο θα μας απασχολήσει η υπόσταση της τηλεόρασης ως πολιτιστικό φαινόμενο και θα καταλήξουμε στην κατασκευή της χωρικότητας στην τηλεοπτική μυθοπλασία. Θα ασχοληθούμε με την έννοια της Mise-en-scène καθώς και με τη σχέση του κινηματογραφικού φιλμ με τη τηλεοπτική σειρά.
Στο δεύτερο κεφάλαιο θα γίνει η μετάβαση από το σκηνικό χώρο στον φιλμικό, μελετώντας τη σχέση αυτών των χώρων. Για αυτή τη μετάβαση, θα δοθεί βάρος και στη συμβολή της κάμερας. Το κεφάλαιο αυτό θα ολοκληρωθεί με τη μελέτη του σκηνικού χώρου ως κατοικία στις ελληνικές σειρές.
Έπειτα, στο τρίτο κεφάλαιο, πρόκειται να αναλυθεί η δομή του σκηνικού οικιακού χώρου. Θα μελετήσουμε σκηνικές αναπαραστάσεις διαφορετικών τύπων κατοικίας. Μεταξύ αυτών θα αναλυθεί μια εκ των πιο πετυχημένων ξένων σειρών που αποδόθηκε στα ελληνικά, ώστε να διερευνήσουμε τις επιρροές από το εξωτερικό που υιοθέτησε η ελληνική σκηνική κατοικία. Εν συνεχεία θα μελετήσουμε τι συμβαίνει με το χώρο έξω από το κατώφλι της σκηνικής κατοικίας και γενικότερα με τους χώρους οι οποίοι ενώ υπάρχουν στην πλοκή του έργου, δεν έχουν προβληθεί ποτέ στην οθόνη.
Στο τελευταίο κεφάλαιο, θα διερευνηθεί το εσωτερικό της σκηνικής κατοικίας με έμφαση στο έπιπλο και στο διάκοσμο που περιέχεται σε αυτήν.
