Τίτλος Εργασίας: Ταξίδι: ο μετασχηματισμός της τουριστικής εμπειρίας
Επιβλέπων Καθηγητής: Γιάννης Αίσωπος
Επιτροπή: Γιάννης Αίσωπος, Πάνος Δραγώνας, Αγάπη Πρωίμου
Φοιτήτρια: Ζωή Γαβαλάκη
Σχολή: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών - Πανεπιστήμιο Πατρών
Ημερομηνία παρουσίασης: Μάρτιος 2017
Επιτροπή: Γιάννης Αίσωπος, Πάνος Δραγώνας, Αγάπη Πρωίμου
Φοιτήτρια: Ζωή Γαβαλάκη
Σχολή: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών - Πανεπιστήμιο Πατρών
Ημερομηνία παρουσίασης: Μάρτιος 2017
Ο τουρισμός στη σύγχρονη εποχή αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο με ιδιαίτερη
σημασία για το άτομο, την κοινωνία και την οικονομία. Ο όρος τουρισμός
αναφέρεται στην μετακίνηση του ατόμου από τον τόπο της σχετικά μόνιμης
κατοικίας του, σε κάποιον άλλο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η
τουριστική εμπειρία που αυτός συνεπάγεται περιλαμβάνει όλα τα στάδια του
ταξιδιού, από την προσδοκία και την οργάνωση της επίσκεψης, στην
βιωματική εμπειρία του τόπου κατά την υλοποίηση του ταξιδιού, καθώς και
την ανάμνηση της συνολικής εμπειρίας. Τα άτομα περνούν χρόνο τόσο
ταξιδεύοντας όσο και οργανώνοντας ταξίδια. Η επιθυμία για ταξίδι
αναψυχής, δεν πηγάζει από τα κίνητρα μεμονωμένων ατόμων, ο τουρισμός
αποτελεί φαινόμενο που προωθείται από την κοινωνία και την τουριστική
βιομηχανία, ως κάτι ωφέλιμο για το άτομο, την κοινωνία και την
οικονομία. Έτσι, τα κίνητρα του ταξιδιούδεν αφορούν τον καθένα ξεχωριστά
αλλά την κοινωνία στο σύνολό της.
Ο τουρισμός, από την αρχή της
εμφάνισής του (με το Grand Tour, τα ταξίδια των Άγγλων αριστοκρατών κατά
τον 18ο αιώνα, να αποτελεί μια πρώιμη μορφή του), δεν παρέμεινε στάσιμο
φαινόμενο αλλά εξελίχθηκε παράλληλα με την κοινωνία, με την ανάπτυξη
της οικονομίας και ιδιαίτερα την ανάπτυξη των μεταφορικών μέσων και της
τεχνολογίας. Το ταξίδι που αρχικά απευθυνόταν αποκλειστικά σε μέλη της
ανώτερης κοινωνικής τάξης, εξελίχθηκε σε μαζικό φαινόμενο με την
εμφάνιση του ατμόπλοιου και του σιδηρόδρομου, που οδήγησαν στην
δημιουργία τουριστικών πρακτορείων και στην έκδοση τουριστικών οδηγών,
προσελκύοντας τη μεσαία αλλά και την εργατική τάξη. Η εξέλιξη των
μεταφορικών μέσων, με την εμφάνιση του αυτοκινήτου και αργότερα του
αεροπλάνου οδήγησε σε ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη του τουρισμού. Οι
τουρίστες μπορούσαν πλέον να ταξιδεύουν σε περισσότερες περιοχές και να
μην περιορίζονται σε προορισμούς προκαθορισμένους από τα δρομολόγια των
τρένων και των ατμόπλοιων. Αυτή η αλλαγή συνέβαλε στην εξατομίκευση του
ταξιδιού.
Έχει σημασία το γεγονός ότι το
τουριστικό ενδιαφέρον δεν προκύπτει άμεσα κατά την επίσκεψη ενός τόπου,
αλλά αποτελεί ένα κοινωνικά κατασκευασμένο πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο
βιώνουμε το ταξίδι. Ο τουρισμός δεν είναι κάτι που προκύπτει φυσικά,
αντίθετα αποτελεί ένα κατασκευασμένο σύστημα, που έχει δημιουργηθεί από
την κοινωνία και την τουριστική βιομηχανία (τουριστικά πρακτορεία,
τουριστικοί οδηγοί, τουριστικοί χάρτες, μεταφορικά μέσα, καταλύματα
διαφόρων ειδών) και αφορά συγκεκριμένες συμπεριφορές. Ο τουρίστας
μαθαίνει να αναγνωρίζει το τουριστικό ενδιαφέρον και αναζητά
συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στον προορισμό. Έτσι, το βλέμμα του είναι
εστιασμένο σε συγκεκριμένα στοιχεία και διαφοροποιείται από αυτό των
υπολοίπων.
Αντικείμενο μελέτης της παρούσας
εργασίας, είναι ο τρόπος με τον οποίο η τουριστική εμπειρία
μετασχηματίζεται στη διάρκεια εξέλιξης του τουριστικούφαινομένου.
Μελετώντας τον τουρισμό ως φαινόμενο που σχετίζεται με την χρονικότητα
και την χωρικότητα, δίνεται έμφαση στη σχέση του με τον τόπο και με
συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του. Στόχος είναι να διερευνηθεί πώς ο τόπος
μετασχηματίζεται σε προορισμό με την δημιουργία
τουριστικούενδιαφέροντος, καθώς και πώς η τουριστική εμπειρία σχετίζεται
με το αξιοθέατο και τον χώρο. Ο χάρτης και ο τουριστικός οδηγός
μελετώνται ως τα κυρίαρχα μέσα που διαμεσολαβούν την εμπειρία, ορίζοντας
το τουριστικό ενδιαφέρον και παρέχοντας πληροφορίες που καθοδηγούν τον τουρίστα προς μια συγκεκριμένη βίωση του τόπου.
