Ερευνητική εργασία: ΣΥΝ-ΤΡΟΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΦΑΓΗΤΟΥ | ο χώρος
στην εμπειρία της κατανάλωσης με casestudy το τσιπουράδικου της κ. Φούλας
Φοιτήτρια: Τζοάννα Πουπάκη
Επιβλέπων καθηγητής: Αλέξανδρος Ψυχούλης
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων
Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2019
Στην παρούσα έρευνα μελετώ την κατανάλωση του φαγητού ως εμπειρία και τη σχέση της με την κοινωνική συναναστροφή και τη συν-τροφικότητα. Εξετάζω πράξεις κατανάλωσης και το ρόλο του χώρου και των αντικειμένων χρησιμοποιώντας παραδείγματα βιωμάτων και εικόνων από το προσωπικό μου αρχείο και
τα αρχεία φίλων.
Υπάρχει ψυχική και σωματική ανάγκη για φαγητό καθώς και
τα στάδιά της παραγωγής, της προετοιμασίας και της κατανάλωσής
του. Εστιάζω στο
τελευταίο διακρίνοντας
τα δίπολα κατανάλωση «σε παύση» ή «στο πόδι»,
«στο χέρι» ή «επιτόπου», «όρθια» ή «καθιστά»,
«μοναχικά» ή «συν-τροφικά», «ιδιωτικά» ή «δημόσια» και
«εκτός τόπου» ή «εντός τόπου». Μέσα
από αυτές τις αντιθέσεις φαίνονται οι πολλαπλές παράμετροι μιας καταναλωτικής
εμπειρίας. Ο χρόνος που αφιερώνεται σε αυτή, το μέγεθος, το υλικό και η μορφή
των σκευών του φαγητού, αν θα είναι χάρτινος κώνος ή πορσελάνινο πιάτο, η στάση
του σώματος και το χωρικό υπόβαθρο της καρέκλας, του τραπεζιού ή της απουσίας
αυτών, καθορίζουν την εμπειρία και το πως αυτή θα βιωθεί. Το κατά πόσο αυτή
τελείται μοναχικά ή σε συν-τροφιά, στην ιδιωτικότητα ενός σπιτιού ή σε δημόσιο
χώρο, ορίζει τη συμπεριφορά του καταναλωτή και τον βαθμό κοινωνικοποίησής του.
Σε δεύτερο στάδιο, εστιάζω στην κατανάλωση στο τσιπουράδικο της κυρίας Φούλας, στη γειτονιά της Ανάληψης στο Βόλο. Είναι χώρος με τον οποίο έχω συχνή επαφή ως πελάτης, φίλη των εργαζομένων και περιστασιακή εργαζόμενη η ίδια, ενώ κρατώ ημερολόγιο εκεί κατά τη λειτουργία του το φθινόπωρο και χειμώνα του 2018-2019. Το συγκεκριμένο κατάστημα λειτουργεί ταυτόχρονα ως καφενείο, τσιπουράδικο, ταβέρνα, χώρος για τον καφέ μνημόσυνων, εστία συνοικιακού delivery και take away και επομένως παρουσιάζει ποικιλία καταναλώσεων και συν-τροφικοτήτων.
Τα φαγητά και οι μεζέδες, οι περιοχές που ορίζονται από την κατάταξη των τραπεζιών και οι «φροντιστές», η κυρία Φούλα και οι σερβιτόρες,
είναι παράγοντες του τσιπουράδικου που διαμορφώνουν την εμπειρία. Επιπλέον, υπάρχουν φαινόμενα που προκύπτουν από τις συνήθειες των πελατών και τον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται τον χώρο. Μέσα σε αυτά ανήκει «το θέαμα» που άλλοτε είναι η τηλεόραση, άλλοτε η περατζάδα και άλλοτε οι ίδιοι οι καταναλωτές. Υπάρχει
οικειοποίηση του χώρου μέσω «χωρικών ανακατατάξεων», δηλαδή προσαρμογής των τραπεζοκαθισμάτων ανάλογα με τις σχέσεις και το μέγεθος της παρέας,
και με τη δημιουργία «φωλιάς» την οικειοποίηση, δηλαδή, της καρέκλας και τον
καθορισμό του προσωπικού χώρου με την μετακίνησή της
και την τοποθέτηση αντικειμένων πάνω της.
Πέρα από την εμβέλεια του τραπεζιού, συμβαίνει
η «δια - τραπεζική συναναστροφή», δηλαδή επικοινωνία και συν-τροφικότητα μεταξύ διαφορετικών τραπεζιών και τα «πηγαδάκια» δηλαδή οι πολλαπλές συν-τροφικότητες σε ένα τραπέζι. Τέλος, το «κέρασμα», μια τελετουργική πρακτική, εντείνει την συν-τροφική εμπειρία.
Ο σκοπός
αυτών των κατηγοριοποιήσεων είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι καμία λεπτομέρεια δεν είναι ασήμαντη, υπάρχει πλήθος παραμέτρων που καθορίζουν μια καταναλωτική εμπειρία και την πορεία της
και ακόμα η πιο προσχεδιασμένη μπορεί να δημιουργήσει κάτι απρόοπτο.
Η στάση του σώματος, η διάταξη των χωρικών στοιχείων, οι σχέσεις των ατόμων, η μορφή του
φαγητού, το σκεύος του, τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται και ο τρόπος διανομής του, επηρεάζουν
τελικά το πώς και εάν θα κοινωνικοποιηθούμε.
