Υπότιτλος: Τα φωτογραφικά στιγμιότυπα του Gabriele Basilico
Φοιτήτρια: Μαντοπούλου Χαρά
Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντόπουλος Ηλίας
Επιτροπή: Γιαννίσης Δημήτρης, Πανέτσος Γεώργιος
Σχολή: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Ημερομηνία παρουσίασης: 10 Νοεμβρίου 2016
[Έχουμε μια αρχιτεκτονική ακόμη ]
- Philip Johnson -
Ογδόντα τέσσερα χρόνια μετά τη δήλωση του Philip Johnson, η αρχιτεκτονική κοινότητα μπορεί πλέον να αναφέρει πως:
« We have a still architecture » [2]
[Έχουμε ένα στιγμιότυπο αρχιτεκτονικής ]
Είναι γεγονός πως οι φωτογραφικές μηχανές ξεκίνησαν να δημιουργούν ένα
αντίγραφο του κόσμου τη στιγμή που το τοπίο άρχισε να υφίσταται
ιλιγγιώδεις ρυθμούς μεταβολών, προερχόμενες κυρίως από τις ανθρώπινες
αποφάσεις στα πλαίσια της εποχής του Ανθρωπόκαινου. Αποτελώντας μια
κοινωνική ανάγκη και ένα πρωτόγονο ανάλογο της όρασης, η φωτογραφική
καταγραφή διεκδικεί μια ισχυρή θέση απέναντι στην αναγνώρισή της ως ένα
μέσο έκφρασης και αναπαράστασης της σύγχρονης πραγματικότητας. Κατά
αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, και σε συνδυασμό με την ραγδαία εισβολή του
κόσμου της εικόνας στην καθημερινή πρακτική, η φωτογραφική τέχνη
μετατρέπεται σε μια παγκόσμια και διαχρονική γλώσσα, αλλά και σε ένα
εργαλείο το οποίο δύναται να εκφράσει τα φυσικά και τα
πολιτισμικά-κοινωνικά φράγματα αναδεικνύοντας με ένα πιο αργό και
συγκροτημένο «βλέμμα» το παλίμψηστο της μετα-βιομηχανικής εποχής.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, η παρούσα ερευνητική εργασία βασίζεται στην
επιλογή της φωτογραφικής τέχνης ανάμεσα στις άλλες καλλιτεχνικές
πρακτικές, ως το κύριο μέσο εξερεύνησης του αρχιτεκτονικού γίγνεσθαι της
σύγχρονης μεγαλούπολης μέσω μιας ρεαλιστικής καταγραφής του αστικού
φαίνεσθαι. Η σύνδεση της, ουσιαστικά, με τον θεμελιακό ρεαλισμό άνοιξε
νέους δρόμους προς την αναζήτηση της επίδρασής της πάνω στο τρόπο με τον
οποίο κανείς αντιλαμβάνεται το αστικό τοπίο και ενίσχυσε τον ρόλο του
φωτογράφου με την ιδιότητα ενός επίμονου ερευνητή του χώρου. Συνεπώς, η
εξέλιξη των φωτογραφικών θεωρήσεων και πρακτικών φαίνεται να συμβαδίζει
με την αρχιτεκτονική ανάπτυξη και να προσπαθεί να λύσει το αίνιγμα του
κρυμμένου περιεχόμενου του αστικού τοπίου και της χωρικής του εμπειρίας.
Προκειμένου, όμως, να μελετηθούν εκτενέστερα οι παραπάνω παραδοχές, ως παραδείγματα προς ανάλυση επιλέγονται τα φωτογραφικά στιγμιότυπα του Ιταλού καλλιτέχνη Gabriele Basilico [1944-2013], ο οποίος μετουσιώνοντας στο έργο του μια θεώρηση επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας της πόλης - καθώς εξερευνά τις αρχιτεκτονικά «άχαρες», «άσημες» και «ανώνυμες» κτιριακές δομές της - εγείρει την ανάγκη να μελετηθεί εκ νέου ο τρόπος με τον οποίο καταγράφεται ο σύγχρονος αστικός πολιτισμός και αναπτύσσονται οι αναλογίες του στο ύφασμα της πόλης. Ως εκ τούτου λοιπόν, δημιουργούνται ερωτήματα σχετικά με το ποιο είναι το πραγματικό «πρόσωπο» της πόλης αν η ίδια απεικονίζεται κατά αυτό τον τρόπο, ενώ παράλληλα εξετάζεται η επιρροή που ασκεί η φωτογραφική εμπειρία τόσο στην εξέλιξη των αρχιτεκτονικών προβληματισμών, όσο και στη διαμόρφωση μιας μεθόδου ανάπτυξης ειδικών σχεδιαστικών αρχών γύρω από το ζήτημα της εξάπλωσης της πόλης.
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
[1] Hitchcock Henry-Russell & Johnson Philip [1932], The International Style: Architecture Since 1922, [1966, 1995], New York: W.W. Norton & Company, Inc.
[2] www.crash.cam.ac.uk, λήμμα αναζήτησης: Still Architecture, “Still Architecture: Photography, Vision and Cultural Transmission”
