Ερευνητική εργασία: Κηπουπόλεις χθες και σήμερα: Από το Ευρωπαϊκό πρότυπο στην Αθήνα του μεσοπολέμου
Φοιτήτρια: Δήμητρα Αντύπα
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Δέσποινα Διμέλλη
Σχολή: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης | Οκτώβρης 2018
Περίληψη:
Η
ερευνητική εργασία αυτή απαρτίζεται από τρία βασικά κεφάλαια. Στο πρώτο
κεφάλαιο αρχικά επιχειρείται μία θεωρητική προσέγγιση του προτύπου της
κηπούπολης, αναζητούνται οι απαρχές της ιδέας του και το θεωρητικό του
υπόβαθρου. Έπειτα, μελετώνται οι πρακτικές εφαρμογές του προτύπου, η
διάδοσή του στον Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ιστό, καθώς και στην Ελλάδα
κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Στο
δεύτερο κεφάλαιο γίνεται μία εμβάθυνση στην ανάλυση της επιρροής του
προτύπου στον πολεοδομικό ιστό της Αθήνας του μεσοπολέμου, καθώς εκεί
παρατηρείται η μεγαλύτερη χρήση του στο σχεδιασμό συνοικιών. Αρχικά,
διερευνώνται οι λόγοι ανάπτυξης του σε συνάρτηση με το οικονομικό και
κοινωνικό υπόβαθρο της πρωτεύουσας την περίοδο αυτή. Επιπλέον, γίνεται
μία καταγραφή και μελέτη όλων των συνοικιών της Αθήνας όπου το πρότυπο
έχει αφήσει τα ίχνη του μέχρι σήμερα. Έπειτα, για να γίνει πιο κατανοητό
το φαινόμενο, παρουσιάζονται 6 παραδείγματα συνοικιών που μελετώνται με
βάση την κοινωνική διαστρωμάτωση τους, τον αρμόδιο φορέα που ανέλαβε
την ανοικοδόμηση τους, καθώς και τον βαθμό στον οποίο οι αρχικές
σχεδιαστικές αρχές τους διατηρούνται μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα
επιλέγονται δύο συνοικίες παραθεριστικού τύπου, το Ψυχικό και η
Ηλιούπολη, δύο προσφυγικού τύπου, η Νέα Φιλαδέλφεια και η Νέα Σμύρνη και
η Κυπριάδου και η Φιλοθέη που είχαν σκοπό την ανέγερση φθηνών και
βιώσιμων κατοικιών για δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους..
Επιχειρείται η ανάλυση της ίδρυσης τους, του πρώτου τους σχεδίου, της
εξέλιξης τους και της σημερινής τους κατάστασης.
Μέσα
από τη μελέτη των συνοικιών αυτών, στο τρίτο κεφάλαιο η έρευνα
καταλήγει σε συμπεράσματα που αφορούν αρχικά τη συνολική αξιολόγηση του
προτύπου των κηπουπόλεων και της διάδοσής του. Επιπλέον, επιχειρείται η
αξιολόγηση του βαθμού διατήρησης του αρχικού σχεδιασμού της ρυμοτομίας,
των όρων δόμησης, του οδικού δικτύου, των χρήσεων, των τυπολογιών των
κατοικιών, του δικτύου πρασίνου και ελεύθερων χώρων σήμερα. Τέλος,
αναλύεται ο ρόλος των κατοίκων και του αρχικού σχεδίου στην εξέλιξη και
στο χαρακτήρα της συνοικίας σήμερα.
Abstract
This research is constituted by three main chapters. In
the first chapter, the main purpose is the analysis of the origins and
the theoretical background of garden city's model. Furthermore, the
research describes the practical applications of garden city's model and
its diffusion into the Greek, European and global cityscape, during the
20th century.
In
the second chapter, the research describes the model's influence on the
urban fabric of Athens, during the interwar period, in which is the
model is most frequently used in the planning
of Athenian districts. Firstly, the research focuses on the reasons for
its development in relation to the economic and social background of
the capital during this period. In addition, there is an analysis and
study of all Athenian districts, where the pattern has left its traces
up to
date. In order make an in–depth research, 6 case studies of districts
are analyzed, based on their social stratification, the responsible
organization that undertook their reconstruction and the extent of the
preservation of the districts' planning principles today. Specifically,
two resort districts
are selected, Psychiko and Ilioupoli, two refugee districts, Nea
Philadelphia and Nea Smyrni and Kypriadou and Filothei, districts that
hosted public and private employees. The research studies their
establishment, their first plan, their evolution and their current
planning and character.
In
the third chapter, firstly the research draws a conclusion regarding
the whole influence of garden cities' model. Secondly, the research aims
to evaluate the degree of preservation of the street planning, the
construction rules, the road network, the ground floor uses, the
housing typologies and the green and free space network today.
Finally,
the study attempts an analysis of the residents’ and the initial
districts’ planning principles’ role in the evolution and today’s
character of the districts.
