Ερευνητική εργασία: Μέδουσα: Αρχιτεκτονική ανάλυση και τεκμηρίωση ενός πομακοχωρίου της Ροδόπης
Επιμέλεια: Βαλσαμίδου
Σοφία, Παπαδάκη Μαρία, Τζίμπας Ιωάννης
Επιβλέποντες καθηγητές: Αλκιβιάδης Πρέπης, Γεώργιος Πατρίκιος, Ελένη Αμερικάνου
Σχολή: ΔΠΘ, Τμήμα Αρχιτεκτονικής
Χρονολογία: Σεπτέμβριος
2019
Περίληψη
Η έρευνα
αυτή αποτελεί την αρχιτεκτονική ανάλυση και τεκμηρίωση ενός ορεινού
παραδοσιακού οικισμού. Στόχος της έρευνας είναι η ανάλυση των υφιστάμενων
κτιρίων και δομών, των ιδιαίτερων αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών, και τελικά
την αρχιτεκτονική ανάδειξη του οικισμού. Η έρευνα αποτελεί πρωτογενές υλικό ως
προς την αρχιτεκτονική της προσέγγιση, και πραγματοποιήθηκε με την συνεισφορά
των κατοίκων της Μέδουσας και της δικής μας επιτόπιας σχεδιαστικής και
φωτογραφικής αποτύπωσης.
Η Μέδουσα
είναι ένας ορεινός οικισμός στο βόρειο άκρο της ελληνικής Θράκης. Ανήκει στο
σύμπλεγμα των πομακοχωρίων του νομού Ξάνθης. Ως οικιστικό σύνολο πιστεύεται ότι
μετράει 700 χρόνια ύπαρξης. Ωστόσο, στις γραπτές πηγές εμφανίζεται μόλις το
1875. Κατοικείται από τους Πομάκους, οι οποίοι στον ιστορικό χάρτη εμφανίζονται
ήδη από την αρχαιότητα ως Θρακοέλληνες. Σήμερα ξεχωρίζουν εξαιτίας της
διατήρηση των εθίμων στην καθημερινότητά τους, της ιδιωματικής τους γλώσσας και
της θρησκείας τους, αφού έχουν ασπαστεί τον μουσουλμανισμό. Η Μέδουσα ως
οικισμός χαρακτηρίζεται από έντονες ιδιομορφίες στην αρχιτεκτονική του, τόσο σε
πολεοδομικό όσο και σε κτιριακό επίπεδο. Αναπτύσσεται αντιδιαμετρικά των όχθων
του Κομψάτου και ακολουθεί την ροή του ποταμού προς τον νότο. Στο εσωτερικό του
δημιουργεί πολλά καλντερίμια και μικρούς χώρους συγκέντρωσης. Όμως, δύο είναι
τα βασικά στοιχεία που τον κάνουν να ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους - το παλιό
νεκροταφείο που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και το διατηρητέο πέτρινο
γεφύρι στην άκρη του. Αρχιτεκτονικά, πλην των μορφών των κατοικιών, που
αποτελούν ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης, παρουσιάζει και μοναδικές
κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες. Η έρευνα, εν τέλει, κλείνει με την αξιολόγηση
του οικιστικού αυτού συνόλου, διατυπώνοντας συγκεκριμένες προτάσεις για την
αξιοποίηση και ανάδειξη του.
