Ερευνητική Εργασία: Συνθετικές Μεταγραφές της Αστικότητας στο αρχιτεκτονικό έργο των Alvaro Siza Vieira και João Louis Carrilho da Graça
Φοιτητής: Πέτρος Φούσκας
Επιβλέπουσα: Δήμητρα Χατζησάββα
Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης, 2020
Περίληψη
Ο τρόπος με τον οποίο η αρχιτεκτονική ενσωματώνεται σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αυτό το περιβάλλον ανασχηματίζεται με την αρχιτεκτονική είναι γενικά εγγενές χαρακτηριστικό της μεσογειακής αρχιτεκτονικής πράξης. Αυτή η ένταξη στην Πορτογαλία έχει επιτευχθεί με ιδιαίτερη λεπτομέρεια και ευαισθησία, από την κλίμακα της κατοικίας, μέχρι την κλίμακα του αστικού ή τοπιακού εδάφους. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτής της διαδικασίας είναι η ενσωμάτωση αστικών παραμέτρων στην αρχιτεκτονική σύνθεση. Η αστικότητα δύσκολα μπορεί να οριστεί ώστε να μεταφέρει όλα τα νοήματα που εμπεριέχει, καθώς μεταγράφεται διαφορετικά ανάλογα με τον αρχιτέκτονα, το συγκείμενο (context) και το αρχιτεκτονικό πρόγραμμα. Σκοπός αυτής της ερευνητικής εργασίας είναι η ερμηνεία χαρακτηριστικών της αστικότητας και του τρόπου με τον οποίο αυτά μεταγράφονται συνθετικά στην αρχιτεκτονική των Πορτογάλων αρχιτεκτόνων Alvaro Siza Vieira και João Louis Carrilho da Graça. H εργασία δομείται σε τρία κεφάλαια. Στο πρώτο γίνεται μία σύντομη αναφορά στις θεωρητικές προσεγγίσεις της σύγχρονης Πορτογαλικής αρχιτεκτονικής, κυρίως μέσα από το έργο του Alvaro Siza. Έπειτα, περιγράφεται το πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο πριν και μετά την επανάσταση του
1974 και στην συνέχεια, επιχειρείται η εμβάθυνση στα χαρακτηριστικά των δύο πόλων της Πορτογαλικής αρχιτεκτονικής, του Πόρτο και της Λισαβόνας. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με αναφορά στο έργο της νέας γενιάς των Πορτογάλων αρχιτεκτόνων. Στα δύο επόμενα κεφάλαια αναλύονται τα σημαντικότερα έργα των Siza και Graça, όπου ερμηνεύεται ο τρόπος και τα εργαλεία με τα οποία μεταγράφονται χαρακτηριστικά της αστικότητας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, σε μια συνεχή διαλεκτική σχέση με το φυσικό-πολιτιστικό-κοινωνικό πλαίσιο, την πόλη και την αρχιτεκτονική. Τέλος, θα διερευνηθούν συγκριτικά οι διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο αρχιτεκτόνων, αλλά και της νέας γενιάς, σε σχέση με αυτή την προβληματική.
1974 και στην συνέχεια, επιχειρείται η εμβάθυνση στα χαρακτηριστικά των δύο πόλων της Πορτογαλικής αρχιτεκτονικής, του Πόρτο και της Λισαβόνας. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με αναφορά στο έργο της νέας γενιάς των Πορτογάλων αρχιτεκτόνων. Στα δύο επόμενα κεφάλαια αναλύονται τα σημαντικότερα έργα των Siza και Graça, όπου ερμηνεύεται ο τρόπος και τα εργαλεία με τα οποία μεταγράφονται χαρακτηριστικά της αστικότητας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, σε μια συνεχή διαλεκτική σχέση με το φυσικό-πολιτιστικό-κοινωνικό πλαίσιο, την πόλη και την αρχιτεκτονική. Τέλος, θα διερευνηθούν συγκριτικά οι διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο αρχιτεκτόνων, αλλά και της νέας γενιάς, σε σχέση με αυτή την προβληματική.
