Ε108.21 | Το Ζαγόρι ως πολιτιστικό τοπίο: ζητήματα και μέθοδοι


Ερευνητική Εργασία: Το Ζαγόρι ως πολιτιστικό τοπίο: ζητήματα και μέθοδοι
Φοιτητές: Αντωνέλλος Παναγιώτης, Νάσιου Αρσινόη
Επιβλέπων: Νικόλαος Πατσαβός
Σχολή: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2021




Περίληψη

Τα πολιτιστικά τοπία ολοένα και αυξάνονται σε αριθμό με τον ρόλο που λαμβάνει η προστασία όμως, να μην είναι τόσο αντιληπτός και διακριτός. Στόχος της παρούσας ερευνητικής λοιπόν αποτελεί η ανάδειξη των όρων οικουμενική αξία, πολιτιστική κληρονομιά και πολιτιστικό τοπίο  και η διερεύνηση των κριτηρίων ένταξης ενός πολιτιστικού τοπίου. Το παράδειγμα που χρησιμοποιείται ως μέθοδος ανάλυσης είναι το Ζαγόρι. Το Ζαγόρι είναι ένα φυσικό τοπίο που λειτουργεί ως κοινωνικός σχηματισμός και ως ένα  σύμπλεγμα οικισμών, αποτελώντας τελικά μια ολότητα.

Μέσω του Ζαγορίου λοιπόν  παρατηρούνται και καταγράφονται διάφορα δείγματα υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομίας, τα οποία προσδίδουν οικουμενικό χαρακτήρα στο τοπίο και παρουσιάζουν τομές ανάμεσα στην υλική και στην άυλη πολιτιστική κληρονομία, στις οποίες πολλές φορές δεν υφίσταται διαχωρισμός. Επίσης το τοπίο του Ζαγορίου γίνεται αντιληπτό ως ένα  παλίμψηστο της ιστορίας και της μνήμης και παρατηρείται ένας  συνδυασμός του χρόνου και του τόπου.

Επιχειρείται λοιπόν η κατηγοριοποίηση της μνήμης σε ατομική, συλλογική και λήθη, με τις χωρικές αποκρυσταλλώσεις τους να λειτουργούν ως γνώμονα ανάδειξης της πολιτιστικής αξίας του συμπλέγματος αυτού, αλλά και γενικότερα όλων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Η έρευνα δηλαδή εμπλέκει παραδείγματα ως μέθοδο κατανόησης κοινωνικών σχηματισμών, μέσω των οποίων προκύπτει μια στιγμιαία ενοποίηση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος σε μια κοινή εστία ανάλυσης.

Ο τρόπος προσέγγισης του ερευνητικού ερωτήματος επιτυγχάνεται μέσω ενός νέου παλίμψηστου, που δημιουργείται  από αλληλοεπικάλυψη διαφορετικών στρώσεων σε συνάρτηση των πολιτιστικών στοιχείων. Μέσω της μεθόδου χαρτογράφησης σε ψηφιακό περιβάλλον, που χρησιμοποιήθηκε λοιπόν, παρήχθησαν χάρτες του τοπίου ως εργαλείο μελέτης και έπειτα αναπαράστασης.



_____________________________________________________________________________________


Diploma thesis: Zagori cultural landscape mapping, Epirus Greece 2020
Student: Panagiotis Antonellos, Arsinoi Nassiou
Supervisor: Nikolaos Patsavos
University: University of Ioannina, 2021

Abstract

Cultural landscapes keep increasing in numbers, although the importance of their protection and conservation is not so perceivable and discernible. Thus, the aim of this present research is to highlight the terms universal value, cultural heritage and cultural landscape and to investigate the criteria for a cultural landscape’s integration. The example that is used as a method of analysis is Zagori. Zagori is a natural landscape that operates as a social formation and as a complex of settlements, constituting, ultimately, a wholeness.

Thus, through the analysis of Zagori, a medley of material and immaterial samples of cultural heritage are being observed and recorded, samples that transfuse a universal identity to the landscape and display incisions between the material and immaterial cultural inheritance, inheritances that are not distinguished that many times. Furthermore, Zagori’s landscape is being perceivable as a palimpsest of history and memory and is being noticed as a combination of time and space (land).

So, the categorization of memory as personal, collective and oblivion is attempted, with their spatial crystallizations operating as an elevation gnomon of the cultural value of this complex and, in expanse, of all the complexes, in a wider spectrum. That is to say, this research encompasses examples as a method of understanding of the social figurations, through which an instantaneously integration of the past, the present and the future emerges as a common hearthstone of analysis.

The means of approach of the investigative query are achieved through a new palimpsest, which is created with the overlapping of different layers in relation to the cultural components. Thus, with the digital charting method that was used, landscape maps were created as a tool for research and then for reenactment.