Τίτλος: [Έξω των ορίων] | Τόποι εξορίας
στην Ελλάδα
Φοιτητές: Κολοκύθα Ήρα
Ερασμία, Μελέγκου Νικολέτα, Σουλεμέτση Ευαγγελία
Χρονολογία: Οκτώβριος 2019
Επιβλέποντες: Πατρίκιος
Γεώργιος, Κόκκορης Παναγιώτης, Κεβεντζίδης Κωστής
Σχολή: ΔΠΘ Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σκοπός
της παρούσας ερευνητικής εργασίας, είναι η διερεύνηση των χώρων εξορίας στην
Ελλάδα, όπως γίνονται αντιληπτοί σήμερα, μέσα από τις πολλαπλές αναπαραστάσεις
των «Τόπων» στους οποίους εξελίχθηκε η ιστορία. Μεθοδολογικά η προσέγγισή μας
περνάει μέσα από την εξέταση βασικών εννοιών όπως είναι η ετεροτοπία, ο χώρος,
ο τόπος, το τοπίο, η μνήμη και η λήθη. Θα
μιλήσουμε λιγότερο για ιστορικά γεγονότα και αρχεία και θα επιδιώξουμε ώστε να
διαβάσουμε τον ίδιο το χώρο ως απτή απόδειξη για το τι και πώς συνέβη. Συνδέοντας
την έννοια της ετεροτοπίας με τους τόπους εξορίας φανερώνεται η αντίθεση της
ζωής των εξόριστων σε σχέση με τον έξω κόσμο.
Στο χωρικό πεδίο της έρευνας αναγνωρίζουμε δύο ιστορικές
διαδρομές, στη Μακρόνησο και τη Γυάρο και από τις εικόνες που έχουμε, με βάση
το δομημένο και αδόμητο χώρο, συνθέτουμε τοπία που μας βοηθούν να συγκροτήσουμε
την οργάνωση των χώρων και να κατανοήσουμε τη ζωή των εξόριστων. Στη πορεία,
θα εξηγήσουμε γιατί η προσέγγιση θα πρέπει να είναι συνολική και κυρίως
βιωματική για να φτάσουμε να πούμε πως οι τόποι εξορίας δεν θα έπρεπε να είναι
απλά τόποι-μνημεία, αλλά τόποι μνήμης. Έτσι, αντιστοιχίζουμε τη μνήμη με τη
εξορία και το πως αυτοί οι τόποι είναι χαραγμένοι στο νου σήμερα. Για να
επιτευχθεί αυτό, αναλύουμε την ατομική και συλλογική μνήμη καθώς και το ρόλο
της ιστορίας σε σχέση με την κοινωνική μνήμη. Σε πολλές περιπτώσεις, η ιστορία
κρίνεται ανεπαρκής, οδηγώντας μας στην ανάλυση της έννοιας της λήθης στην
ερευνά μας. Κλείνοντας, μέσα από την κατάθεση των τρόπων αντιμετώπισης των δύο
νησιών που μελετήσαμε, οδηγούμαστε σε συμπεράσματα για την αντιμετώπιση αυτών
των τόπων μνήμης σήμερα και για τη στάση που τήρησε το κράτος απέναντί τους.
