Ερευνητική εργασία: Οδηγός βλέμματος, μια ανάγνωση της Αθήνας μέσω των μπαλκονιών της
Φοιτήτρια: Ειρήνης Μπράβου
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Έβελυν Γαβρήλου
Τμήμα αρχιτεκτόνων μηχανικών Παν/μίου Θεσσαλίας
Περίληψη
Η
παρούσα ερευνητική εργασία αποτελεί μία μέθοδο αποκρυπτογράφησης, έναν
οδηγό βλέμματος για την ανάγνωση του μυστηριώδους αττικού τοπίου, μέσω
της εξέτασης του κατεξοχήν χαρακτηριστικού της αθηναϊκής πόλης, την
πολυκατοικία. Πιο συγκεκριμένα εστιάζουμε στο μπαλκόνι, το οποίο
αποτελεί όχι μόνο ένα από τα βασικότερα μορφολογικά στοιχεία της
πολυκατοικίας,αλλά την ίδια στιγμή έχει παίξει θεμελιακό ρόλο στη
διαμόρφωση της ταυτότητας μιας ολόκληρης πόλης. Κάθε επιλογή σχετικά με
τα αντικείμενα που συγκεντρώνονται στο μπαλκόνι μας δίνει κάθε φορά
πληθώρα πληροφοριών για τον κάτοικο στον οποίο αυτά ανήκουν καθώς και
για το σύνολο της πόλης.
Στη
διαδικασία μελέτης της πόλης κρίνεται απαραίτητη η “καταγραφή” της με
διαφορετικά μέσα. Βασικό ρόλο παίζουν οι αφηγήσεις οι οποίες
συντίθενται. Είναι χωροθετημένες στην Αθήνα, και διεκπεραιώνονται με
ποικίλους τρόπους. O αφηγητής τίθεται κάθε φορά σε διαφορετική θέση σε
σχέση με την πολυκατοικία και πραγματοποιεί διαδρομές στην πόλη .Το
πρώτο και πιο απαραίτητο από όλα τα εργαλεία, είναι το ίδιο το βλέμμα
του παρατηρητή μας, ο οποίος περιηγείται στην πόλη και τη “διαβάζει” από
διαφορετικά επίπεδα. Άλλοτε βγαίνει εκτός του αστικού ιστού και την
παρατηρεί σαν ένα βλέμμα θεϊκό, από έναν λόφο, ενώ άλλοτε την
αφουγκράζεται όντας μέσα σε αυτήν ως περαστικός στο δρόμο, ή ως κάτοικος
της πολυκατοικίας . Οι γραπτές αφηγήσεις και φωτογραφίσεις αποτελούν
σημαντικά μέσα καταγραφής. Πέραν όμως αυτών, βασικό εργαλείο αποτέλεσε η
μέθοδος της τομής μέσω της οποίας μελετούμε το οικοδομικό τετράγωνο,
πάντοτε φυσικά υπό το πρίσμα των μπαλκονιών. Το μέσα και το έξω , το
απέναντι , το μέτωπο των μπαλκονιών στην πλευρά του δρόμου, και
αντίστοιχα το μέτωπο αυτών στην πλευρά του ακαλύπτου είναι μόνο λίγα από
τα ζητήματα που πραγματεύεται η παρούσα εργασία. Τα μπαλκόνια των
διαμερισμάτων που πωλούνται ή ενοικιάζονται, τα ρετιρέ, τα μπαλκόνια που
φωτίζονται τη νύχτα, όλα τους χαρίζουν στην Αθήνα το δικό της χαρακτήρα
και αποτελούν την έκφραση της πόλης. Αντιπροσωπεύουν πολλά περισσότερα
από μία δομή, και ακριβώς αυτό είναι που καλούμαστε να ανακαλύψουμε.
Η
έρευνα αυτή αποτελεί λοιπόν μια προσπάθεια ανάγνωσης των μπαλκονιών
της Αθήνας και κατά συνέπεια της ίδιας της πόλης. Αφορά τη μελέτη μιας
νέας ιδιότυπης όρασης η οποία συνδέεται άρρηκτα με την παρατήρηση της
πόλης ,τον
τρόπο με τον οποίο οι ένοικοι εκφράζονται μέσω των μπαλκονιών, την οικειοποίηση ,τη μεταβατική τους ιδιότητα, και τη
σχέση τους με την κατοικία και την πόλη. Ορίζεται η μέθοδος με την οποία ταξινομούμε το βλέμμα μας σε σχέση με τον
αττικό ιστό, η κλίμακα υπό την οποία εξετάζουμε την πόλη κάθε φορά καθώς επίσης και τα βασικά μέσα που
χρησιμοποιούμε για να την αποτυπώσουμε και να εμβαθύνουμε στην εξερεύνηση της. Επιχειρείται η δημιουργία ενός
“οδηγού βλέμματος”, μίας αναθεώρηση του τρόπου που κοιτάζουμε την πόλη και φυσικά μια νέα εκδοχή ανάγνωσης της ,
με τη βοήθεια πάντα του σήματος κατατεθέν της, των μπαλκονιών.
