Ερευνητική Εργασία: Η Τομή: Διερεύνηση της έννοιας του τόπου στα ομώνυμα έργα των Michel Foucault – Χρήστου Παπούλια,Ετεροτοπίες και
Υπερτόπος
Φοιτητής: Παναγιώτης
Κοντάκος
Επιβλέπων καθηγητής: Απόστολος Πάνος
Σχολή: Πανεπιστήμιο
Ιωαννίνων, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα
Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία: 2019-2020
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Συχνά,
η νεωτερικότητα χαρακτηρίζεται ως συνείδηση της ασυνέχειας. Αυτή η ρήξη (πρώτη
ερμηνεία του τίτλου) με το συνεχές του χρόνου, αποτέλεσε τη βάση για μια
ενδελεχή παρατήρηση του παρόντος(Charles Baudelaire), που με την σειρά της αποτελεί ικανή
συνθήκη μετασχηματισμού, ενός τρόπου σκέψης, μιας μεθόδου, των εργαλείων και
των μηχανισμών του λόγου (discours),
όπου λόγος είναι το πλαίσιο του διανοητού – της συνείδησης, ο τρόπος με τον
οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τα πράγματα (Foucault). Ο μοντερνισμός αυτοπροσδιορίζεται ως επίπονη επεξεργασία του παρόντος, που δεν
σχετίζεται με την ανακάλυψη μιας κρυμμένης αλήθειας, ως απόρροια ενός ιστορικού
γίγνεσθαι, αλλά με την επινόηση ή επανερμηνεία του ιδίου.
Εκκινώντας
από αυτή τη στάση, η ερευνητική εργασία αντλεί από το έργο του Foucault (Οι λέξεις και τα πράγματα, Η
αρχαιολογία της γνώσης), τον μηχανισμό (apparatus) σκέψης και άρα τη μεθοδολογία που αυτή θα
διατρέξει για να καταλήξει στην προς διαχείριση έννοια του τόπου, και την
εκδίπλωση των αρχών και των συνεπειών ενός αυτόχθονου μετασχηματισμού του ιδίου,
ως έτερος και υπερ τόπος.
Πεδίο
- τόπο προς διερεύνηση,θα αποτελέσει η ίδια η γραφή των υποκειμένων, (MichelFoucault-Χρήστος Παπούλιας) όπως προκύπτει από το
αλληλό-παρατιθέμενο έργο τους.
Η
τομή, είτε αυτή αποτελεί ερμηνευτικό εργαλείο,μέσω μιας αρχαιολογίας της γνώσης
(Foucault), είτε
προθετική χειρονομία χωροθεσίας (δεύτερη ερμηνεία του τίτλου) του εριχθόνειου
μουσείο (Παπούλιας), αποτελεί κοινό έδαφος των δύο (τρίτη ερμηνεία του
τίτλου), και θα προσεγγιστεί ως οριακή κατάσταση, ως κατώφλι προς μια ετεροτοπολογία
για την συστηματική περιγραφή «διαφορετικών» χώρων, «άλλων» τόπων, με την
έννοια ενός είδους αμφισβήτησης, τόσο μυθικής όσο και πραγματικής του χώρου
στον οποίο ζούμε (ετεροτοπίες). Νοητικός ή και γλωσσικός τόπος, αλλά ταυτόχρονα
και υλικός, τόσο η ετεροτοπική όσο και ηυπερτοπική προσέγγιση αποτελεί
περισσότερο μια κίνηση, ένα πέρασμα προς το διαφορετικό, το μη κανονικό,
παρά μια παγιωμένη τελεολογική κατάσταση.
Η
ερευνητική εργασία φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως διάγραμμα (Deleuze), μια μηχανή που κάνει τους άλλους (τα
άλλα) να μιλούν, όχι για να αναπαραστήσει αλλά για να μετασχηματίσει το ήδη
αναπαριστώμενο, σαν μια υπέρθεση χαρτών ή λόγων που θα καταστήσει ορατό αυτό
που είναι αόρατο, μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται πολύ στην επιφάνεια των
πραγμάτων (Foucault).
Abstract
Modernity
is often characterized as a consciousness of discontinuity. This rupture
(first interpretation of the title) with the continuum of time, formed the
basis for a thorough observation of the present (Charles Baudelaire), which is
a capable condition of transformation, of a way of thinking, of a method, of
tools and mechanisms of logos (discours). Where logos is the context of the
mental, of consciousness, the way people perceive things (Foucault). Modernism
is also defined as a persistent process of the present, not related to the
discovery of a potential hidden narrative, but as an invention or
reinterpretation of the always same.
Starting
from this point, the research draws from Foucault’s vocabulary (“Les Mots et
les Choses”, “L’ Archéologie du savoir”), the mechanism (apparatus) of thought
and therefore the methodology it will run through, to examine the concept of topos,
while hoping to reveal and unfold the principles and consequences of an
indigenous transformation of what is told, both different and transcendent.
Research’s
field will be the writing of the subjects themselves, M. Foucault - Chr.
Papoulias, as it emerges from two different thoughts standing side by side.
The section,
whether it is an interpretive tool, through an archeology of knowledge
(Foucault), or intentional architecture gesture (second interpretation of the
title) of the Erichthonian Museum (Papoulias), is most of all a common
ground based on the subjectivity of their common space, which is the language
itself (third interpretation of the title), and will be approached as a
borderline situation, as a threshold to a heterotopology for systematic
description of “different” places, “of other spaces”, both mythical and
real of the space in which we live in (heterotopias). Mental or linguistic,
but at the same time self-referential to its materialistic nature, both heterotopic
as hypertopic, the approach of the section, is more like a moving
line, a passage to the different, the perverted· rather than one
established teleological situation.
The
research paper aspires to function as a diagram (Deleuze), a machine
that makes others speak, not to represent but to transform what is already
told, like a superimposition of maps or words which will make visible what is
invisible, just because it is very much on the surface of things (Foucault).
